Mizo: Koh leh Serhhrante

Wesley Church (Bangalore)

Tunlai chu ka rilruah hian Pathian tâna an hun pumpui pe a, an thatlai hun zawng zawng Lalpa tâna hmangte hian nasa takin min hneh em em a, ka awt a, ka thîk bawk! Ka thatlai hun te ka’n ngaihtuah lêt ve khanglâng a, (kantleirawl lâi te tak kha!!) Pathian tâna ka pêk tlêm zia leh, Thalai Pâwl anga rawngbawlna kawnga ka pên ve lai pawh khân sual ka paipâwn tun a, ka rawngbawlpui te hmuh lohah chuan engkim hi ka ti thei a, ka chawhchawrawi thin a nih kha!! A châng chuan Pathian thu hre ber ni awm hian ka han sawi ve hluai a, mahse ka thusawi khân keimah min kal tlang loh avang khân midang tan chuan nuihzatthlâk mai kha a ni \hin ta awm e. Ka hun leh tha Lalpa tâna hmanga ka inhriat lâi khân keima tân a lo ni vek tih tunah Lalpa Thlarauin min hmuh thiam tîr hnu hian, Lalpa tân, a duh apiang kal ngawt theih a ni loa, a phur phur inpêkna hi Lalpa’n a pawmin a lawm ngawt hek lo. Chuvang chu a ni Lalpa koh leh serhhran te hi KA THÎK ka tihna chhan chu. Lalpa tâna inpêk ka châk vâng ngawt khân koh ka ni si lo. Ka hun pum Lalpa tâna hlan ka duh lâi hian Amah Lalpa hian min serh hrang ngawt hek lo. Chuvang chiah chuan a ni, Lalpa kohna dawnga chhanga, an hun pum Lalpa tâna hlântute ka AWT ka tihna chhan chu.

Nangni Lalpa kohna chhânga a serh hran te u, a ko tu che u Lalpa avang chuan in lâwm hlâ rem rawh u khai!! Vânah in lâwmman pêk in nih huna Vân mipui chhiarsenloh te’n in hminga lâwm hlâ an rem hun tur ka ngaihtuah hian a ni kei, misual vâkvai hian lawmpuina hlado mittui nên ka lo rem ve a nih hi! Koha i awm avang hian lâwmthu i sawi thin nge i inchhîr \hin? Lalpa’n a serhhran che vang hian Lalpa i fak thin nge vui hmui pu chungin hnawk i ti thin? Kan khawvêl hi a la awm rei hrih deuh a ni thei e, nangma khawvel a tâwp hunah erawh chuan a kotu che hnenah haw hlen tawhin chatuanin chawimawi i ni tawh dâwn tih i ngaihtuah nî hian i lâwm tawk lo ang tih ka va hlau êm!!

Chutiang ngaihtuah chung chuan, kan khawvel changkânna rahbi rapa kal muah mauh mai, a chhûnga chêng chhiarsên loh te zînga kei ngial pawhin hmuh phâk ve Internet pawtin zân lamah website hrang hrangah lûtin \hian hlui te nên zankhaw tai rêk thleng thlenga ka râk kual vel lai chuan, THILTHA TAK hi Lalpa hnên ata min pawt hlatu \ha tak A ni tih ka hriatchhuah tak ni!!(Lalpa thlarau min hriattir ka tilo phallo) Hun rei tak, ka hmuh ngai tawh loh leh ka biak ngai tawh lo te ka han bia a, chanchin kilkhawr ber thlenga kan han inhrilh tawn chu a hlu a, a nuam a, a hlimawm tak zet tih chu in hriat hlawm kha!! Mahse kei ka tân chuan sualin remchangah a lo hmang dêr tawh tih ka hriat meuh chuan “THLAMUANNA KA PE A CHE U, KHAWVELIN A PÊK ANGIN KA PÊK LO CHE U HI” min titu Pathian thlarau thianghlim thlamuanna ka chhûnga awm, engmahin a tih dal theih loh hi tlêm chu min lo lâksak tan reng tawh tih min hriattirtu Pathian hming fakin awm rawh se. Tv.Vanlalsailoa’n “Nun khawlohna ûm ka hringnun hian, Ka tisa duhthlan ka zui leh thin; Lungngaih leh tahna ka tawn chânging Malin aww min kalsan leh si a,Ka thla rum manganga au ri chuan ka Lalpa zah dawn loin a au.” A lo tih chu ka tisa hian a rap dik chat chat mai a nih hi. Thil\ha hian min rûn a, thil dik hian Pathian hnên ata min pawh hlat dâwn ai chuan, kei zawng hmânlai mi niin, changkânna rahbi hi ka rap ve lo mai dâwn em ni ka tih lai chuan, hei ngei hi Lalpa min kohna chu a lo ni tih ka hrethiam ta!!

Lalpa’n khawvelah hian min la dah ve reng hrih dâwn a nih chuan, khawvel hi a changkâng zêl anga, keimahni \heuh khawvel pawh hi chu mi rual chuan a pên ve a ni thei e. Thil\ha te, thildik te, thil changkâng te’n min rawn thlenchilh ni hian ka rin Pathian hming ngeia ka kalsan a, min hmangaihna dai ngailotu Lalpa hminga \hiantha te, ka mi ngaihsân ber ber te pawh, ka tisa duhzâwng leh ît zâwng ngei mai te ka lo kal san hunah chiah zel hian Lalpa chu a lo mawi thin. keimahah lâwmna reng hmuh tawhlotu Pathian ngei chuan lâwmna a hmuh lohna hmun ngei, keimahah vêk chuan Krista avangin lâwmna a lo hmu ve ta hlauh a!!

Ka Bible chhiar hunah chiah thiante an rawn lang a, ka tawngtai hunah chiah titi a tuia, sawi tur ka la ngah lai tak chu Lalpa’n ama tân a lo duh ve tlat a. Chu hunah chiah chuan, ka tisa vaivuta chang mai tur duhdân hnâwla, CHATUAN NUNNA MIN PE A, KA AIA INPETU KRISTA tân zawka ka pek chiah hi Lalpa min kohna a lo ni reng a!

Thiltha hmanga Lalpa hnen ata min pawh hlat tumtu Setana thu awih duhlohna chiah hi Ka Lalpa min SERHHRANNA chu a lo ni zâwk a ni tih thlarau thianghlimin min han hmuh tîr leh chiah mai chu!! Hun puma Lalpa tâna inpe te aia ka vanneih lohna ka hre lo. Chu ngei chu a ni, “Nitin a Kross pûin mi zui rawh se” a tih chu. Thil hrehawm leh harsa chauh hi Kross a lo ni lo a, thil\ha, thildik, tûnlaina hi kan Kross put turah hian a lo tam hle a ni tih i hre nawn leh ang u aw!! Bible chhiar leh tawngtai thulha, thil\ha leh dik pawh nise, ka tih chuan ka chhungrila thlarau thianghlim awm chu a lo rûm nawn thin si a!!

Tichuan kan zavâi hian, ringtu tawh phawt chu, Lalpa koh leh a serhhran te kan lo ni vek a, Lalpa hminga Amah Lalpa hmêl hliahtu - hmuh theih sual leh hmuh theih ve loh sual ka kalsan chiah hian, an hun pum Lalpa tâna pe, Pathian kohna chhânga, an thlang lo chung chung pawha a kotu Pathian kalsan thei tawh lo Lalpa serhhran leh a kohte nên chuan Lalpa pakhat, rinna hmun khatin Thlarau thianghlim chuan min hring tlâng vek a lo ni!!! Aww..Pathian hi a va \ha tak êm t’ruu

“Khawvel nî hi a ral hunin, ringtu zawng zawngte chuan,

Tlantu hmêl kan hmu ang a, a va hlimawm dâwn êm!

Tlansa te tâna zalenna ropui chhandam fâte zalenna

A lo thleng dâwn e, rei a rial tawh lo’ng.

Aw ka nghâkhlel ka Chhandamtu, chumi hun tlansa te nî chu,

An lungngaih manganna zawng Lalpa hnên an thlen tawh ang

Ani’n an mit ata mittui zawng a hrukfai sak ang

Hmangaihna kutin a lo kuangkuah ang, A ni Lalpa’n.”

[A ziaktu hi Nl.Azaii a ni a, Bangalo Mizo Official newspaper (Vol.XV Issue no.24 dated Sept 13th 2009)-a editor ka nih laia ka chhuah a ni. Amah Bangalore-a rei tak lo awm ve tawh, khawtlâng tana mi tangkai em em mai a ni. Thuziak tha tak mai, mi tam takin kan hriatchian loh leh han ngaihruatthiam phak loh thil, a thil tawn ngei atangin, min rawn sawi zâu saka a lâwmawm hle. - Samuel Lalrozama Hmar]